Raport z realizacji w listopadzie 2014 r. programu Centrum Przeciwdziałania Dyskryminacji Romów
W listopadzie 2014 r. Centrum Przeciwdziałania Dyskryminacji Romów udzieliło 29 zgłaszającym się Romom telefonicznie indywidualnej pomocy o charakterze humanitarnym oraz prawnym. Nadto w wymienionym miesiącu wystąpiono m.in. Rzecznika Praw Dziecka, Prokuratury, Prezydenta Nowego Sącza i innych organów w sprawach związanych ze zwalczaniem rasizmu wobec Romów. Podjęto także inne działania.
Poniżej przedstawiamy szczegółowy opis niektórych działań podjętych przez Stowarzyszenie Romów w Polsce w okresie od 1 do 30 listopada 2014 r. lub kontynuowanych a związanych z funkcjonowaniem Centrum.
1.
a./ W dniu 3 listopada 2014 r. Biuro Rzecznika Praw Dziecka przesłało do Prezydenta Nowego Sącza pismo (znak: ZSS/422/154/2014/GR) (z kopią do naszego Stowarzyszenia), w którym nawiązując do naszego pisma z dnia 16 października 2014 r. w sprawie sytuacji bytowej dzieci z rodzin romskich zamieszkałych w Nowym Sączu w budynku wielorodzinnym przy ulicy Nawojowskiej, poprosił o pilne przesłanie Rzecznikowi wyjaśnień w przedmiocie sprawy (vide.
Dziękujemy Rzecznikowi za tak szybką reakcję wspierającą nasze działania na rzecz wskazanych rodzin romskich.
b/ W dniu 24 listopada 2014 r. Dyrektor Wydziału Gospodarki Komunalnej udzielił odpowiedzi Rzecznikowi Praw Dziecka. W piśmie sygnowanym nr WGK-RL.7021.30.2014 stwierdził, że Miasto dopełniło wszystkich obowiązków względem rodzin zamieszkujących w budynku przy ul. Nawojowskiej, by zapewnić im godziwe warunki życia, w tym zapewniło dożywianie w 2013 r. na kwotę ok. 150 tys. zł.
Poniżej przedstawiamy pełną odpowiedź Urzędu Miasta w Nowym Sączu w tej sprawie.
Pismo dyrektora Wydzialu Gosp. Komunalnej UM w Nowym Saczu
2.
Oświęcim, dnia 6 listopada 2014 r.
Pan Tadeusz Kobyliński
Prezydent Miasta Słupsk
Szanowny Panie Prezydencie
Pragniemy zawiadomić Pana Prezydenta, że Tomasz Urbaniak, pracownik Urzędu Miejskiego w Słupsku, będący funkcjonariuszem publicznym (wg art. 115 par. 13 pkt 4 Kodeksu karnego) prowadzi prywatny portal internetowy na którym dokonuje wpisów o charakterze rasistowskim i ksenofobicznym podżegając do nienawiści względem osób narodowości romskiej (https://www.facebook.com/tomasz.urbaniak.31).
W związku z tymi wpisami w dniu dzisiejszym skierowałem zawiadomienie do Prokuratury Okręgowej w Słupsku o możliwości popełnienia przez wymienionego przestępstwa z art. 256 oraz art. 257 Kodeksu karnego.
Atak wymierzony w obywateli rumuńskich pochodzenia romskiego z powodu „żebrania na ulicach”, wbrew sugestiom wymienionego, skierowany jest przede wszystkim na obywateli polskich pochodzenia romskiego. Jeśli Tomasz Urbaniak ma informacje o przestępstwa czynionych przez wymienionych Romów winien – zgodnie z Kpk – powiadomić organy ścigania lub porządku celem podjęcia stosownych czynności. Wykorzystywanie własnej strony na szerzenie nienawiści rasowej nie powinno być zajęciem właściwym dla urzędnika miejskiego.
Podając powyższe uprzejmie prosimy Pana Prezydenta o wpłynięcie na wymienionego urzędnika by powściągnął swoje rasistowskie działania, za co z góry dziękujemy.
Załącznik: kopia zawiadomienie do Prokuratury Okręgowej w Słupsku Z wyrazami szacunku
Roman Kwiatkowski Prezes Zarządu Głównego
3.
Oświęcim, dnia 7 listopada 2014 r.
Prokuratura Okręgowa ul. Leszczyńskiego 10 76-200 Słupsk
Zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa z art. 256 oraz art. 257 Kodeksu karnego (nawoływanie do nienawiści, publiczne znieważenie)
W dniu 23 sierpnia 2014 r. na prywatnym koncie portalu społecznościowym facebook https://www.facebook.com/tomasz.urbaniak.31, ukazało się kilkadziesiąt wpisów dotyczących mniejszości romskiej. Wpisy te zainicjował właściciel konta Tomasz U., pracownik Urzędu Miejskiego w Słupsku, prowokacyjnym wstępem:
„Ten tydzień obfitował pod względem ilości Romów w Słupsku. Jedni żebrzą na ulicach, a ich szefowie brylują po knajpach. Nie mam żadnych uprzedzeń do jakichkolwiek nacji, ale nierobów i cwaniaków nie znoszę. Miejcie się na baczności, a straż miejska lub policja niech zrobi z nimi porządek! „ , po czym, żeby wywołać u odbiorców nienawistne emocje wpisał:
Cyganie mają u mnie łatkę – oszuści, złodzieje, nieroby, opasy, nieuki, bezpaństwowcy. Widziałem wiele z ich udziałem, słyszałem wiele historii o ich wyczynach w Słupsku, znałem bardzo wielu.”
Lektura pozostałych wpisów świadczy o tym, że internauci nie popierają takiego rasistowskiego stanowiska względem Romów. Stwierdzają oni, że opisany proceder dotyczy obywateli rumuńskich pochodzenia romskiego. Oznacza to, ze próba wywołania nagonki na obywateli polskich pochodzenia romskiego nie powiodła się, choć z innego wpisu Tomasza U. wynika, iż Romów należy wyrzucić ze Słupska, nie podając czy chodzi o także o Polaków, czy o Rumunów.
Szokujące jest także to, iż Tomasz U. będący funkcjonariuszem publicznym (art. 115 par. 13 pkt 4 Kodeksu karnego) w sposób publiczny i bezpośredni głosi rasistowskie poglądy powielając głoszone przez głównie środowiska narodowe stereotypy na temat Romów.
Określenia „ Oszuści , złodzieje, nieroby, opasy, nieuki, bezpaństwowcy, to co robią to przestępczy proceder”, bez rozróżnienia obywatelstwa, są publicznym znieważeniem Polaków pochodzenia romskiego z powodu ich przynależności etnicznej oraz nawoływaniem do wyrzucenia ich ze Słupska, o czym mówią art. 256 oraz art. 257 Kodeksu karnego. Przedmiotem ochrony tych norm są zasady demokracji, z którymi idee nienawiści na tle różnic etnicznych są sprzeczne, a także godność i poczucie wartości człowieka wynikające z jego przynależności do określonej grupy ludności a także godność takich grup. Przestępstwa te mogą być dokonane tylko publicznie (np. Internet). Wszystkie te znamiona wypełniła osoba dokonująca wskazanego wyżej wpisu. Osoba ta umyślnie aprobuje głoszone hasła, zaś jej celem jest upowszechnienie głoszonej idei oraz wywołanie u innych osób negatywnych emocji i nienawiści do Romów.
Nadto zwracamy uwagę na zapisy ostatnich Wytycznych Prokuratora Generalnego z dnia 27.10.2014 r. dotyczących postępowania prokuratorów w sprawach związanych z przestępstwami z nienawiści w wykorzystaniem Internetu, z których część odnosi się bezpośrednio do przedstawionej sprawy. Chodzi o odpowiedzialność Tomasza U., nie tylko jako wpisującego, ale także jako właściciela konta szerzącego treści rasistowskie a także, iż publicznie dokonywane wpisy wpłynęły na zachowania innych osób w zakresie szerzenia mowy nienawiści;
Podając powyższe wnosimy o podjęcie działań wynikających z przepisów prawa karnego.
Roman Kwiatkowski
Prezes Zarządu Głównego
4.
W dniu 7 listopada 2014 r. przygotowałem Panu Bolesławowi G., Romowi z Kłodawy, projekt sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika do komisji lekarskiej przy ZUS w Poznaniu. Sprzeciw związany jest z odmową ustalenia przez lekarza orzecznika, iż trwała niezdolność do pracy powstała u wymienionego Pana przed ukończeniem 18 roku życia. Pan Bolesław G. ma wprawdzie ustaloną całkowitą niezdolność do pracy, jednakże po ukończeniu 18 roku życia, co eliminuje go w staraniach o uzyskanie renty socjalnej. Nie spełnia on także warunków do uzyskania renty, czy emerytury na zasadach ogólnych. Projekt sprzeciwu został przyjęty, zaś sprzeciw złożony w ZUS.
5.
Oświęcim, dnia 12 listopada 2014 r.
Prokuratura Okręgowa
ul. Hetmańska 45d 35-078 Rzeszów
Zawiadomienie
o możliwości popełnienia przestępstwa z art. 119 par. 1 i 2 oraz art. 256 Kodeksu karnego przez Krzysztofa S., kandydata do Rady Powiatu Kolbuszowskiego z Listy nr 18 miejsce 7
Niniejszym zawiadamiamy, że Krzysztof S., kandydat na radnego do Rady Powiatu Kolbuszowskiego, z listy nr 18, poz. 7 mógł popełnić przestępstwo z art. 119 par. 1 i 2 Kodeksu karnego poprzez publiczne propagowanie na swoich plakatach wyborczych groźby bezprawnej wobec grupy narodowościowe romskiej. Wymieniony określił się w odezwie zamieszczonej na plakacie w następujący sposób: „Jestem także zwolennikiem … kary śmierci dla pedofili i zdrajców (łapówkarzy, cyganów, złodziei), którzy sprzedali Polskę i doprowadzili Nasz Naród do obecnej sytuacji.” (załącznik) .
Taka wypowiedź przedstawiona w sposób publiczny (plakat w kampanii wyborczej) wypełnia znamiona art. 119 par. 1 i 2 a także art. 256 Kodeksu karnego. Sformułowanie „cygan” jest kojarzone jednoznacznie z osobami narodowości romskiej. Przedstawione w plakacie kandydata zamierzenia zmierzają do wprowadzenia kary śmierci dla całej grupy narodowościowej romskiej. Plany kandydata na radnego powiatowego są także niezgodne z Konstytucją RP oraz prawem Unii Europejskiej.
Z lektury działań , jakie ma zamiar podjąć Krzysztof S. wynika, że wszystkie one zmierzają do zmiany prawa obowiązującego w Polsce (obniżenie wieku emerytalnego, wprowadzenie ulg podatkowych, wprowadzenie zasiłków dla rolników, likwidacja umów śmieciowych i wreszcie wprowadzenie kary śmierci, dla różnych grup społecznych, w tym „ cyganów”) oraz nie są możliwe do realizacji przez radnego powiatowego.
Przedstawione przez Krzysztofa S. zamierzenia są tym bardziej naganne, że zgłaszane w trakcie kampanii wyborczej uzyskują dużo większy rozgłos oraz odbiorców, niż gdyby przedstawiono je w innym okresie.
W związku z powyższym wnosimy o wszczęcie dochodzenia oraz podjęcia dalszych działań przewidzianych przez przepisy prawa karnego.
Prezes Zarządu Głównego
Roman Kwiatkowski
6.
W dniu 20 listopada 2014 r. Prokuratura Rejonowa w Słupsku wszczęła dochodzenie pod sygn.. akt 3Ds/221/14 w sprawie publicznego znieważenia za pośrednictwem strony internetowej Facebook w dniu 23.8.2014 r. w Słupsku grupy ludności – Romów ze względu na przynależność narodową, tj. o czyn z art. 257 Kk. Przypominamy, że zawiadomienie w tej sprawie zgłosiliśmy do Prokuratury w dniu 7.11.2014 r. (vide: wyżej).
Uwaga: dziękujemy Prokuraturze za szybką reakcję. O ciągu sprawy powiadomimy po pojawieniu ssie nowych danych.
7.
Notatka służbowa w sprawie udziału w dniu 22 listopada 2014 r. przedstawicieli Stowarzyszenia Romów w Polsce w debacie w Klubie Rudeboy w Bielsku-Białej, ul. 1 Maja 20.
W dniu 22 listopada 2014 r. w godz. od 11.00 do 14.00 w Klubie Rudeboy miała miejsce debata poświęcona tematowi – „Nacjonalizm? Nie, dziękuję fest”.
W debacie ze strony Stowarzyszenia wzięli udział :
Prezes Roman Kwiatkowski oraz prawnik Stanisław Rydzoń
Nadto w debacie uczestniczyło wiele osób reprezentujących organizacje zwalczające rasizm, ksenofobie oraz mowę nienawiści, w tym m.in. Dorota Wiewióra przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej, a także kilkadziesiąt osób przysłuchujących się debacie.
Jako pierwsi w debacie głos zabrali przedstawiciele Stowarzyszenia. Roman Kwiatkowski poświęcił swoje wystąpienie zatytułowane: „Podstawy prawne funkcjonowania mniejszości narodowych i etnicznych, w tym Romów w Polsce” kwestiom związanym z funkcjonowaniem mniejszości romskiej w Polsce oraz rządowych programów na rzecz społeczności romskiej w aspekcie art. 35 Konstytucji , ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz antyrasistowskiego prawa Unii Europejskiej.
Stanisław Rydzoń w swoim wystąpieniu zatytułowanym: „Zwalczanie przestępstw rasistowskich i ksenofobicznych w praktyce Stowarzyszenia Romów w Polsce” przedstawił zebranym prawne aspekty ścigania przestępstw rasistowskich i dyskryminacyjnych, w tym za pośrednictwem Internetu. W szczególności zwrócił uwagę na przepisy Kodeksu karnego oraz wytyczne Prokuratora Generalnego skierowane do podległych prokuratorów z lutego 2014 r. dotyczące ścigania przestępstw z nienawiści oraz ostatnie z października br. dotyczące ścigania tego typu przestępstw popełnionych za pomocą Internetu. Dużo uwagi poświęcił ściganiu przez Stowarzyszenie przestępstw popełnionych przy pomocy Internetu. Swoje wystąpienie poparł konkretnymi danymi wynikającymi z postanowień Prokuratury oraz Policji w sprawach zainicjowanych zawiadomieniami Stowarzyszenia: zespołu Figo Fago, zamieszek w Andrychowie, programu i działań niektórych ugrupowań narodowych (np. Ruch Odrodzenia Narodowego).
Po wystąpieniach przedstawicielom Stowarzyszenia zadawano pytania na które udzielili oni zadowalających widownię odpowiedzi.
Notatkę sporządził: Stanisław Rydzoń prawnik Mobilnego Centrum
8.
W dniu 25 listopada 2014 r. otrzymaliśmy pismo od Zastępcy Prezydenta Nowego Sącza (znak: WGK-RL.7141.3.2014), w którym przedstawił Stowarzyszeniu Romów w Polsce wyjaśnienia dotyczące udzielenia pomocy romskiej rodzinie Pana Z.S. w zakresie wykonania remontu lokalu mieszkalnego położonego w Nowym Sączu przy ul. Długosza 48.
W szczególności stwierdził, iż poprzednio zajmowany przez rodzinę S. lokal przy ul. Kraszewskiego 15 w Nowym Sączu decyzja Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Nowym Sączu został wyłączony z użytkowania (zły stan techniczny). W związku z tym 10-osobowej rodzinie S. zaproponowano 2 mieszkania przy ul. Jana Pawła II oraz przy ul. Wąsowiczów, które zaspokajały potrzeby tej licznej rodzinie. Niestety żadna z tych propozycji nie została przez Pana S. zaakceptowana, który poprosił o przekazanie mu do dyspozycji lokalu przy ul. Długosza 48, pomimo że jego stan techniczny był zły, zaś miasto stwierdziło, ze nie ma pieniędzy na remont lokalu. Pan S. złożył nawet oświadczenie, że zapoznał się ze stanem technicznym lokalu i akceptuje wyposażenie oraz, iż remont wykona we własnym zakresie i na swój koszt. Na skutek takiego oświadczenia lokal przekazano Panu S.
W przedstawionej sytuacji Zastępca Prezydenta stwierdził, iż nie ma możliwości udzielenia pomocy wymienionej rodzinie. Nadto dodał, że rodzina Pana S. korzysta z pełnej pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Nowym Sączu.
Uwaga: przedstawiona sprawa wskazuje na potrzebę głębokiego zastanowienia się w przypadku podejmowania ważnych decyzji życiowych, gdyż później nie zawsze jest możliwość wycofania się ze złej decyzji. Pan S. podjął decyzję o wyborze gorszego mieszkania i złożył stosowne oświadczenie. Działając w ten sposób pozbawił się prawa do pomocy urzędu miasta. W przedstawionej sprawie Stowarzyszenie nic więcej uczynić nie może.
9.
Oświęcim, dnia 25 listopada 2014 r.
Pan Andrzej Seremet
Prokurator Generalny RP
Szanowny Panie Prokuratorze
W dniu 9 lipca 2014 r. wysłaliśmy do Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa z art. 256 oraz 257 kodeksu karnego przez Arkadiusza Franasa redaktora naczelnego „Gazety Wrocławskiej” (załącznik).
Zawiadomienie dotyczyło prowadzenia na łamach „Gazety Wrocławskiej” nienawistnej i bezpardonowej kampanii antyromskiej. Zostało ono szeroko uzasadnione i poparte fragmentami judzących artykułów ukazujących się w tej Gazecie. Na zakończenie zawiadomienia stwierdziliśmy, że efektem wymienionej kampanii jest narastająca agresja wobec Romów, co może doprowadzić we Wrocławiu do pogromów osób narodowości romskiej.
Z uwagi na ważność sprawy kopiami tego zawiadomienia powiadomiliśmy także Pana Prokuratora oraz Rzecznika Praw Obywatelskich i Prezesa Rady Ministrów.
Od zawiadomienia minęło już ponad cztery miesiące a do dzisiaj nie otrzymaliśmy jakiegokolwiek pisma z Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu o jej ustosunkowaniu się do naszego pisma. Zgodnie z art. 305 kpk postanowienie o wszczęciu lub odmowie wszczęcia śledztwa powinno być wydane niezwłocznie, zaś o tym powiadomiona osoba lub instytucja składająca zawiadomienie. Nadto Wytyczne wydane przez Pana Prokuratora w dniu 26 lutego 2014 r. nakazują postępowanie przygotowawcze o przestępstwo z nienawiści (działania redaktora naczelnego mogą być takim przestępstwem) traktować za sprawę dużej wagi, która może być objęta nadzorem służbowym.
W przedstawionej sytuacji prosimy Pana Prokuratora o polecenie zbadania w trybie nadzoru przyczyn braku reakcji Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu odnośnie do naszego zawiadomienia.
Z wyrazami szacunku
Roman Kwiatkowski
Prezes Zarządu Głównego
10.
W dniu 26 listopada 2014 r. otrzymaliśmy pismo z Prokuratury Okręgowej w Rzeszowie informujące, iż nasze zawiadomienie z dnia 12 listopada 2014 r. dotyczące możliwości popełnienia przestępstwa przez kandydata na radnego do Rady Powiatu Kolbuszowskiego Krzysztofa S. – zostało przekazane do Prokuratury Okręgowej w Tarnobrzegu (vide: wyżej).
Uwaga: oczekujemy na działania Prokuratury w Tarnobrzegu. O ciągu dalszym sprawy powiadomimy w kolejnych raportach.
11.
Notatka służbowa w sprawie udziału w dniu 22 listopada 2014 r. przedstawicieli Stowarzyszenia Romów w Polsce w debacie w Klubie Rudeboy w Bielsku-Białej, ul. 1 Maja 20.
W dniu 22 listopada 2014 r. w godz. od 11.00 do 14.00 w Klubie Rudeboy miała miejsce debata poświęcona tematowi – „Nacjonalizm? Nie, dziękuję fest”.
W debacie ze strony Stowarzyszenia wzięli udział :
Prezes Roman Kwiatkowski oraz prawnik Stanisław Rydzoń
Nadto w debacie uczestniczyło wiele osób reprezentujących organizacje zwalczające rasizm, ksenofobie oraz mowę nienawiści, w tym m.in. Dorota Wiewióra przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej, a także kilkadziesiąt osób przysłuchujących się debacie.
Jako pierwsi w debacie głos zabrali przedstawiciele Stowarzyszenia. Roman Kwiatkowski poświęcił swoje wystąpienie zatytułowane: „Podstawy prawne funkcjonowania mniejszości narodowych i etnicznych, w tym Romów w Polsce” kwestiom związanym z funkcjonowaniem mniejszości romskiej w Polsce oraz rządowych programów na rzecz społeczności romskiej w aspekcie art. 35 Konstytucji , ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz antyrasistowskiego prawa Unii Europejskiej.
Stanisław Rydzoń w swoim wystąpieniu zatytułowanym: „Zwalczanie przestępstw rasistowskich i ksenofobicznych w praktyce Stowarzyszenia Romów w Polsce” przedstawił zebranym prawne aspekty ścigania przestępstw rasistowskich i dyskryminacyjnych, w tym za pośrednictwem Internetu. W szczególności zwrócił uwagę na przepisy Kodeksu karnego oraz wytyczne Prokuratora Generalnego skierowane do podległych prokuratorów z lutego 2014 r. dotyczące ścigania przestępstw z nienawiści oraz ostatnie z października br. dotyczące ścigania tego typu przestępstw popełnionych za pomocą Internetu. Dużo uwagi poświęcił ściganiu przez Stowarzyszenie przestępstw popełnionych przy pomocy Internetu. Swoje wystąpienie poparł konkretnymi danymi wynikającymi z postanowień Prokuratury oraz Policji w sprawach zainicjowanych zawiadomieniami Stowarzyszenia: zespołu Figo Fago, zamieszek w Andrychowie, programu i działań niektórych ugrupowań narodowych (np. Ruch Odrodzenia Narodowego).
Po wystąpieniach przedstawicielom Stowarzyszenia zadawano pytania na które udzielili oni zadowalających widownię odpowiedzi.
Notatkę sporządził: Stanisław Rydzoń prawnik Mobilnego Centrum
Oświęcim, listopad 2014 r.
