1. Stowarzyszenie Romów w Polsce
    1. Historia i misja
    2. Władze
    3. Romski Instytut Historyczny
    4. The Fight Against Antisemitism in Poland: Monitoring, Intervention, Education
    5. Projekty
    6. Mobilne Centrum Przeciwdziałania Dyskryminacji Romów
    7. Centrum Porad - FIO
    8. Dzielmy się doświadczeniami
    9. Podnoszenie kwalifikacji i zatrudnienie drogą do integracji
    10. Po obu stronach Karpat
    11. Polsko - Słowackie warsztaty
    12. Media o nas
  2. Aktualnie
  3. Romowie
    1. Historia
    2. Tradycja i Kultura
    3. Współczesność
      1. "Cygan ze strachu, Rom z dumy" - Katarzyna Marwicz w rozmowie z Marcinem Kołodziejczykiem, dziennikarzem tygodnika "Polityka", nagrodzonym za tekst o Romach w Rumunii.
      2. Delegacja Centralnej Rady Niemieckich Sinti i Romów oraz Niemieckiego Związku Piłki Nożnej na Węgrzech 26-28.10.2009 - sprawozdanie z pobytu.
      3. Romowie w Polsce
      4. Szczyt Unii Europejskiej w sprawie Romów
      5. Postawy wobec Romów w Polsce, Czechach, na Węgrzech i Słowacji
    4. Artykuły i Raporty
      1. Raporty
      2. Raport "Romowie na rynku pracy" [PDF]
      3. Raport pt. Funkcjonowanie poznawcze dzieci romskich uczęszczających do szkół podstawowych specjalnych i masowych - konteksty społeczne [PDF]
      4. Raport Romowie - Bezrobocie [PDF]
      5. Rzucając wyzwanie przymusowej sterylizacji kobiet romskich w Czechach- źródło ERRC http://www.errc.org/cikk.php?cikk=2228, tłumaczenie Małgorzata Kołaczek
      6. Romowie. Rozprawa o poczuciu wykluczenia- Marian Grzegorz Gerlich, Roman Kwiatkowski
      7. Wykuwanie pamięci. Kilka uwag na temat wystawy ”Zagłada Romów Europejskich oraz Rasizm we Współczesnej Europie” - Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Marek Isztok
      8. Mass media jako czynnik wpływający na integrację społeczną Romów – przypadek Polski, Węgier, Słowacji- Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Małgorzata Kołaczek
      9. Pomoc dla Romów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Szanse i zagrożenia
      10. Romowie na rynku pracy – badania i raport
  4. Romski Holokaust
    1. Informacje historyczne
      1. Początek represji antyromskich po dojściu nazistów do władzy w Niemczech
      2. Początek "ostatecznego rozwiązania" kwestii romskiej
      3. Eksterminacja Romów w okresie II wojny światowej w okupowanych krajach Europy
      4. Syndrom Holokaustu
    2. Świadkowie Holokaustu
    3. Relacje świadków
      1. Franz Wirbel
      2. Szmyt Władysław
      3. Edward Paczkowski
      4. Edward Kwiatkowski
      5. Anna Kwiatkowska
      6. Aleksy Kozłowski
      7. Władysława Jaglenicz
      8. Leokadia Jaworska
      9. Elizabeth Guttenberger
      10. Ryszard Głowacki
      11. Helmut Clemens
      12. RELACJE VIDEO
    4. Skany dokumentów
      1. Świadectwa
    5. Dzień pamięci o zagładzie Romów
      1. Kalendarium upamiętniania holokaustu Romów i Sinti przez Stowarzyszenie Romów w Polsce - lata 1993-2012
      2. Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów- PROKLAMACJA
      3. 65 rocznica likwidacji tzw. Zigeunerlager – obrona pamięci dla lepszej przyszłości
      4. Relacja z 65. rocznicy likwidacji tzw. Zigeunerlager [VIDEO]
    6. Spotkania ze świadkiem
      1. Spotkania ze świadkiem
      2. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.1
      3. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.2
  5. Edukacja i Kultura
    1. Działalność edukacyjna SRwP
      1. Edukacja
      2. Oferta spotkań edukacyjnych Stowarzyszenia Romów w Polsce
    2. Dialog-Pheniben
    3. Spotkania edukacyjne
    4. Wystawy
      1. Wystawa stała
    5. Publikacje
  6. Video
  7. Galeria
  8. Polecamy
  9. Dialog- Pheniben
  10. Akcja Reinhardt
    1. Romowie stawali się elementem europejskiej układanki etnicznej od X w.
    2. Ustawy Norymberskie składały się z dwóch aktów prawnych: „Ustawy o ochronie niemieckiej krwi i honoru” oraz „Ustawy o obywatelstwie Rzeszy”
    3. Zagłada Romów na terenach okupowanych przez Niemcy.
    4. Zakończenie
    5. Główne cele projektu: Romowie jako ofiary Akcji Reinhardt.
    6. Rezultaty kwerendy archiwalnej
    7. Rezultaty kwerend archiwalnych
    8. Polskie publikacje i działania upamiętniające dotyczące zagłady Romów – w kontekście międzynarodowym.
    9. Auschwitz-Birkenau: działalność Muzeum i Stowarzyszenia Romów w Polsce.
    10. Obozy związane z Akcją Reinhardt
    11. Działalność na rzecz pamięci
    12. Miejsca masowych egzekucji Romów w Polsce południowej. Analiza wybranych lokalizacji.
    13. Dwa pomniki. Estetyka i polityka romskiej pamięci.
    14. Kwerenda z zasobie archiwalnym Geheime Staatspolizei – Staatspolizeistelle Trier
    15. Kwerenda w zasobie archiwalnym ITS – Bad Arolsen
    16. Przypadki indywidualne.
    17. Przebieg zagłady: analiza wybranych przypadków
    18. Poszukiwania miejsc pamięci i ich upamiętnień.
  11. E-Lekcje
 

AKTUALNOŚCI

Po raz kolejny obchodzić będziemy rocznicę buntu Romów w obozie romskim w Kl Auschwitz-Birkenau.

Po raz kolejny obchodzić będziemy rocznicę buntu Romów w obozie romskim w Kl Auschwitz-Birkenau.

To bezprecedensowe wydarzenie jest jednym z istotnych elementów naszej historii.

16 maja - 75. rocznica buntu więźniów w Zigeunerlager

Wiosną 1944 roku z osadzonych pierwotnie około 23 tysiące więźniów „Zigeunerlager" pozostawało przy życiu jedynie ponad 6 tysięcy. Wieczorem, 15 maja, komendantura obozowa wydała rozkaz likwidacji obozu cygańskiego. Oznaczało to, że wszyscy pozostali przy życiu mieli zostać zgładzeni w komorach gazowych. Zaświadcza o tym polski więzień Tadeusz Joachimowski, który pracując jako pisarz obozowy miał możliwość obserwacji tych wydarzeń. W relacji, jaką złożył, przechowywanej w Państwowym Muzeum Auschwitz - Birkenau czytamy:

Ostatnim kierownikiem obozu i jednocześnie oficerem raportowym w „Zigeunerlager" byl Bonigut. 15 maja 1944 roku przyszedł do mnie i powiedział, że źle widzi sytuację obozu cygańskiego. Jest : rozkaz jego likwidacji. Otrzymał odpowiedni rozkaz z Oddziału Politycznego (Politische Abteilung), przekazany przez doktora Mengele. Zigeunerlager ma zostać zlikwidowany poprzez zabicie w ~ komorach gazowych wszystkich pozostałych w nim Cyganów. Bonigut zlecił mi powiadomić o tym tych Cyganów, do których miałem pełne zaufanie. Następnego dnia około godziny 19.00 usłyszałem gong oznajmiający Lagersperrę. Pod obóz cygański podjechały samochody, z których wysiadła eskorta licząca około 50 - 60 esesmanów uzbrojonych w karabiny maszynowe. Esesmani otoczyli baraki, w " których przebywali Cyganie. Kilku z nich weszło do baraków i zaczęło krzyczeć „ los, los ". W baraku panował spokój. Zgromadzeni w nich Cyganie uzbrojeni byli w noże, łopaty, łomy oraz kamienie. Czekali na rozwój wydarzeń. Nie opuścili baraku. Wśród esesmanów zapanowała niepewność. Po jakimś czasie usłyszałem gwizd. Esesmani, którzy wcześniej otoczyli barak wsiedli z powrotem do

samochodów i odjechali. Odwołano również Lagersperrę "


Pierwsza próba likwidacji obozu cygańskiego nie powiodła się. Esesmani, skonfrontowani z tak

nieoczekiwaną dla nich sytuacją, wycofali się z obawy przed stratami. Być może wiedzieli, że wśród więźniów znajdowała się pewna liczba byłych żołnierzy Wehrmachtu, być może obawiali się, że iskraoporu przeniesie się na inne odcinki obozu.

Więźniowie, mając przed oczami perspektywę śmierci w komorach gazowych, zabarykadowani w barakach w desperackim akcie stawili opór. Była to odwaga wynikająca ze zwątpienia, która pozwoliła im zdecydować się na walkę do ostatka o życie ich samych i ich bliskich.

Nigdy nie zapomnę...

Elizabeth Guttenberger, Romka, była więźniarka KL Auschwitz- Birkenau:

Nigdy nie zapomnę dnia, w którym do izby przyszedł esesman Buch i powiedział, że nazajutrz wszyscy zostaniemy zagazowani. Cyniczne dodał jeszcze, że zabiłby nas strzałem w tył głowy, co byłoby z jego strony takim aktem łaskawej śmierci.

Byliśmy jak sparaliżowani, gdyż nie widzieliśmy innej perspektywy. W przeciwieństwie do większości ludzi, którzy każdego dnia przybywali do Auschwitz, wiedzieliśmy dokładnie, jak tragiczny los nas czekał. Dlatego nasi mężczyźni, wśród których znajdowali się byli żołnierze, postanowili, że bez oporu nie dadzą się zabrać do komór gazowych. Wielu z nich — szczególnie ci, którzy wcześniej zostali przydzieleni do pracy w komandach zewnętrznych posiadało narzędzia , których można było użyć jako broni do obezwładnienia esesmanów. Mnie, młodej dziewczynie, wydawało się to rzeczą niewyobrażalną, aby wobec takiej przewagi esesmanów, mieli oni jakąkolwiek szansę. Jednakże później dowiedziałam się, że Niemcy musieli przerwać pierwszą próbę "likwidacji" naszego obozu, co spowodowane było nieoczekiwanym stawieniem oporu.


W rocznicę buntu delegacja Stowarzyszenia Romów w Polsce złoży kwiaty i zapali znicze pod pomnikiem pomordowanych Romów. 

Najnowsze w galerii

Napisz do redakcji

Stowarzyszenie Romów w Polsce
ul. Berka Joselewicza 5
32-600 Oświęcim
tel. 0 33 8426989
e-mail: 17421453@pro.onet.pl; stowarzyszenie@romowie.net
Licznik odwiedzin: 512 418 osób
Realizacja: HEXADE.COM (Grafik, projektant, webdesigner)