1. Stowarzyszenie Romów w Polsce
    1. Historia i misja
    2. Władze
    3. Romski Instytut Historyczny
    4. The Fight Against Antisemitism in Poland: Monitoring, Intervention, Education
    5. Projekty
    6. Mobilne Centrum Przeciwdziałania Dyskryminacji Romów
    7. Centrum Porad - FIO
    8. Dzielmy się doświadczeniami
    9. Podnoszenie kwalifikacji i zatrudnienie drogą do integracji
    10. Po obu stronach Karpat
    11. Polsko - Słowackie warsztaty
    12. Media o nas
  2. Aktualnie
  3. Romowie
    1. Historia
    2. Tradycja i Kultura
    3. Współczesność
      1. "Cygan ze strachu, Rom z dumy" - Katarzyna Marwicz w rozmowie z Marcinem Kołodziejczykiem, dziennikarzem tygodnika "Polityka", nagrodzonym za tekst o Romach w Rumunii.
      2. Delegacja Centralnej Rady Niemieckich Sinti i Romów oraz Niemieckiego Związku Piłki Nożnej na Węgrzech 26-28.10.2009 - sprawozdanie z pobytu.
      3. Romowie w Polsce
      4. Szczyt Unii Europejskiej w sprawie Romów
      5. Postawy wobec Romów w Polsce, Czechach, na Węgrzech i Słowacji
    4. Artykuły i Raporty
      1. Raporty
      2. Raport "Romowie na rynku pracy" [PDF]
      3. Raport pt. Funkcjonowanie poznawcze dzieci romskich uczęszczających do szkół podstawowych specjalnych i masowych - konteksty społeczne [PDF]
      4. Raport Romowie - Bezrobocie [PDF]
      5. Rzucając wyzwanie przymusowej sterylizacji kobiet romskich w Czechach- źródło ERRC http://www.errc.org/cikk.php?cikk=2228, tłumaczenie Małgorzata Kołaczek
      6. Romowie. Rozprawa o poczuciu wykluczenia- Marian Grzegorz Gerlich, Roman Kwiatkowski
      7. Wykuwanie pamięci. Kilka uwag na temat wystawy ”Zagłada Romów Europejskich oraz Rasizm we Współczesnej Europie” - Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Marek Isztok
      8. Mass media jako czynnik wpływający na integrację społeczną Romów – przypadek Polski, Węgier, Słowacji- Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Małgorzata Kołaczek
      9. Pomoc dla Romów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Szanse i zagrożenia
      10. Romowie na rynku pracy – badania i raport
  4. Romski Holokaust
    1. Informacje historyczne
      1. Początek represji antyromskich po dojściu nazistów do władzy w Niemczech
      2. Początek "ostatecznego rozwiązania" kwestii romskiej
      3. Eksterminacja Romów w okresie II wojny światowej w okupowanych krajach Europy
      4. Syndrom Holokaustu
    2. Świadkowie Holokaustu
    3. Relacje świadków
      1. Franz Wirbel
      2. Szmyt Władysław
      3. Edward Paczkowski
      4. Edward Kwiatkowski
      5. Anna Kwiatkowska
      6. Aleksy Kozłowski
      7. Władysława Jaglenicz
      8. Leokadia Jaworska
      9. Elizabeth Guttenberger
      10. Ryszard Głowacki
      11. Helmut Clemens
      12. RELACJE VIDEO
    4. Skany dokumentów
      1. Świadectwa
    5. Dzień pamięci o zagładzie Romów
      1. Kalendarium upamiętniania holokaustu Romów i Sinti przez Stowarzyszenie Romów w Polsce - lata 1993-2012
      2. Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów- PROKLAMACJA
      3. 65 rocznica likwidacji tzw. Zigeunerlager – obrona pamięci dla lepszej przyszłości
      4. Relacja z 65. rocznicy likwidacji tzw. Zigeunerlager [VIDEO]
    6. Spotkania ze świadkiem
      1. Spotkania ze świadkiem
      2. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.1
      3. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.2
  5. Edukacja i Kultura
    1. Działalność edukacyjna SRwP
      1. Edukacja
      2. Oferta spotkań edukacyjnych Stowarzyszenia Romów w Polsce
    2. Dialog-Pheniben
    3. Spotkania edukacyjne
    4. Wystawy
      1. Wystawa stała
    5. Publikacje
  6. Video
  7. Galeria
  8. Polecamy
  9. Dialog- Pheniben
  10. Akcja Reinhardt
    1. Romowie stawali się elementem europejskiej układanki etnicznej od X w.
    2. Ustawy Norymberskie składały się z dwóch aktów prawnych: „Ustawy o ochronie niemieckiej krwi i honoru” oraz „Ustawy o obywatelstwie Rzeszy”
    3. Zagłada Romów na terenach okupowanych przez Niemcy.
    4. Zakończenie
    5. Główne cele projektu: Romowie jako ofiary Akcji Reinhardt.
    6. Rezultaty kwerendy archiwalnej
    7. Rezultaty kwerend archiwalnych
    8. Polskie publikacje i działania upamiętniające dotyczące zagłady Romów – w kontekście międzynarodowym.
    9. Auschwitz-Birkenau: działalność Muzeum i Stowarzyszenia Romów w Polsce.
    10. Obozy związane z Akcją Reinhardt
    11. Działalność na rzecz pamięci
    12. Miejsca masowych egzekucji Romów w Polsce południowej. Analiza wybranych lokalizacji.
    13. Dwa pomniki. Estetyka i polityka romskiej pamięci.
    14. Kwerenda z zasobie archiwalnym Geheime Staatspolizei – Staatspolizeistelle Trier
    15. Kwerenda w zasobie archiwalnym ITS – Bad Arolsen
    16. Przypadki indywidualne.
    17. Przebieg zagłady: analiza wybranych przypadków
    18. Poszukiwania miejsc pamięci i ich upamiętnień.
  11. E-Lekcje
 

AKTUALNOŚCI

Oświadczenie z dnia 20 września 2021 roku Stowarzyszenia Romów w Polsce

Oświadczenie

z dnia 20 września 2021 roku

Stowarzyszenia Romów w Polsce

 wydane w związku z przedstawieniem 15 września 2021 roku, w Berlinie, przez ministra spraw zagranicznych Niemiec – Heiko Maasa – koncepcji miejsca pamięci i spotkania z Polską 


15 września 2021 roku została zaprezentowana koncepcja miejsca pamięci i spotkania z Polską. Jest efektem uchwały niemieckiego Bundestagu z 2020 roku o utworzeniu w Berlinie miejsca poświęconego polskim ofiarom II wojny światowej, nazistowskiej okupacji Polski oraz przestrzeni do spotkań i debaty o niemiecko-polskiej historii. Nad koncepcją pracowała komisja ekspertów powołanych przez niemieckie MSZ, której skład podobnie jak i wyniki ich zamkniętnej dyskusji poznaliśmy w momencie przedstawienia koncepcji.


Wspólnie, z Polskim Związkiem Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych (PZBWPHWiOK), Stowarzyszeniem Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej, Międzynarodowym Komitetem Buchenwald – Dora i Komanda (ICBD) apelowaliśmy o ujawnienie składu gremium przed podaniem tej informacji do opinii publicznej – niestety bez efektu. Naszym zdaniem jest to dowód, że głos organizacji reprezentujących Ocalonych z niemieckich prześladowań, przedstawicieli środowiska romskiego i żydowskiego oraz ich potomków nie jest brany pod uwagę i nie jest traktowany poważnie.


75% polskim Romów zginęło podczas niemieckiej okupacji w czasie II wojny światowej. Blisko 500 000 Romów i Sinti zostało zamordowanych w okupowanej przez nazistów Europie. Budzi nasz niepokój, że w składzie gremium komisji eksperckiej brak jest stricte przedstawicieli środowiska romskiego i Sinti.  Naszym zdaniem istnieje realna obawa, że pominięcie głosu naszej społeczności przyczyni się do próby kreowania historii europejskich Romów i Sinti bez ich udziału. Proces tworzenia koncepcji miejsca pamięci i spotkania z Polską bez głosu polskich Romów jest niedopuszczalny. Jest to próba pisania historii polskich Romów bez Romów. 

Dziś ponad 76 lat po wyzwoleniu Europy z nazizmu, głosy tych, którzy mogą dać świadectwo  stopniowo milkną. Dlatego na nas, pokoleniu później urodzonych, spoczywa obowiązek zachowania ich dziedzictwa i zadbania o to, by pamięć o nich nigdy nie została zapomniana. 


W zaleceniach Rady Unii Europejskiej z dnia 12 marca 2021 roku w sprawie równouprawnienia, włączenia i partycypacji Romów (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej - 2021/C 93/01) w rozdziale „Cele horyzontalne: równouprawnienie, włączenie i partycypacja Romów”, w punkcie 2., w podpunkcie „g” przeczytamy, że należy podjąć: „środki służące promowaniu wiedzy na temat kultur, języka i historii Romów, w tym pamięci o Holocauście Romów i procesach społecznego pojednania, między innymi poprzez działania zapewniające odpowiednie szkolenia dla nauczycieli i opracowywanie odpowiednich szkolnych programów nauczania, ponieważ wiedza ta ma kluczowe znaczenie dla zmniejszania uprzedzeń i antycyganizmu jako istotnych przyczyn dyskryminacji;”


Uniemożliwienie nam partycypacji w tworzeniu tej koncepcji traktujemy jako wyraz przejawu antycyganizmu i zaprzeczeniu zaleceń Rady Unii Europejskiej. W naszej ocenie udział polskich Romów i Sinti w pracach nad kształtem przestrzeni do spotkań i debaty o niemiecko-polskiej historii byłby tego dowodem i wpisywałby się w zalecenia Rady Unii Europejskiej – niestety tak nie jest.


Sam kształt koncepcji komisji ekspertów powołanych przez niemieckie MSZ jest niedopuszczalny. Skupia się na budowie pomnika i przestrzeni do spotkań i debaty o niemiecko-polskiej historii. W pracach eksperckich nie pojawia się wątek zadośćuczynienia za krzywdy wyrządzone ofiarą terroru okupacyjnego. Szokuje nas, że temat odpowiedzialności finansowej Niemiec za popełnione zbrodnie, zniszczenia materialne i niematerialne został „zamieciony pod dywan”. Terror niemieckiej okupacji Polski trwale odcisnął swoje piętno na Ocalałych oraz ich rodzinach. Fizyczny i psychiczny wymiar krzywd poniesiony przez ofiary powinien zostać zrekompensowany. Niewygodny temat szokująco niskich emerytur za niewolniczą pracę w obozach koncentracyjnych, gettach czy obozach pracy przymusowej został przemilczany, co w naszej ocenie jest „policzkiem w twarz” dla ofiar i ich bliskich. Brak w koncepcji uznania niemieckiego obowiązku naliczania emerytur z niemieckiego systemu ubezpieczeniowego lub wypłat składek ubezpieczeniowych dla osób zmuszanych do pracy podczas okupacji. „Zapamiętywanie jest tańsze od rekompensowania” – słowa Mariana Kalwarego – ocalałego z warszawskiego getta, Prezesa zarządu Stowarzyszenia Żydów, Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej  idealnie oddają charakter tego działania. „Kwiaty i wieńce szybko więdną”, skomentował Stanisław Zalewski – Prezes zarządu Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Nazistowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych.

 

Roman Kwiatkowski

Prezes Zarządu Stowarzyszenia 


Najnowsze w galerii

Napisz do redakcji

Stowarzyszenie Romów w Polsce
ul. Berka Joselewicza 5
32-600 Oświęcim
tel. 0 33 8426989
e-mail: 17421453@pro.onet.pl; stowarzyszenie@romowie.net
Licznik odwiedzin: 512 418 osób
Realizacja: HEXADE.COM (Grafik, projektant, webdesigner)